dinsdag 22 februari 2011

Mr. Tourette en ik - Pelle Sandstrak

Waargebeurd verhaal.
Ontroerend en komisch relaas van een man die lijdt aan het syndroom van Gilles de la Tourette.

Op de achterflap: "Pelle groeit op in een Noord-Noors dorpje. Hij verzint steeds meer regels waaraan hij zich moet houden. Als Pelles vader een artikel leest over het syndroom van Gilles de la Tourette herkent hij symptomen van die aandoening in zijn zoon. Maar wanneer hij Pelle meeneemt naar een arts, zegt deze: 'Tourette? Nee, dat hebben we hier niet.'"

Wat een verhaal! Als je niet weet dat dit een echt verhaal is, een echt levensverhaal, zou je het bijna niet geloven.
Het verhaal begint als Pelle 11 jaar is (1976), in 'Het Dorp' woont en naar school gaat. Hij heeft reeds verschillende tics en vertoont dwangmatig gedrag. In 1984 gaat hij in militaire dienst en staat hij op eigen benen, weg van zijn ouders en eenmaal dat achter de rug begint hij aan een carrière van verschillende jobs. Het gaat steeds slechter en slechter met Pelle. De tics en het dwanggedrag nemen extreme vormen aan en op alle vlakken geraakt hij geïsoleerd in de maatschappij, maar dan ook echt op alle vlakken: psychisch, emotioneel, sociaal en zelfs fysisch gezien leeft hij er letterlijk buiten en raakt hij langzaam maar zeker ondermijnd. Zijn ziekte beheerst het grootste deel van de dag, meestal toch, soms heeft hij een goede dag en zelfs dan is hij vaak nog een paar uur bezig met ritualiseren.
Pas in 1990 komt er uiteindelijk een kentering en dan nog uit eigen initiatief. Tot dan heeft hij al die jaren tegen een muur van ongeloof aangestoten, zelfs de veelvuldige bezoeken aan dokters en psychiaters brachten geen soelaas, niemand kon of wilde een diagnose stellen. Maar dan gaat hij met de hulp van drie dokters aan de slag om over zijn neuroses heen te komen, ook een proces van vele jaren. Genezen doet hij niet maar hij leert genieten zonder dwang als een normaalvariant van een mens.
Sandstrak heeft zijn verhaal schitterend verwoord, je begint te begrijpen wat deze toch wel vreemde ziekte betekent in een mensenleven. Je kruipt helemaal in zijn gedachtenwereld en je móet wel meeleven. En daarbij is het boek soms wel echt grappig. De auteur heeft een groot relativeringsvermogen en wat er vooral van afstraalt is positiviteit. Sandstrak is uit een heel diepe put moeten klimmen maar hij heeft het toch maar gedaan en heeft zijn leven ten goede gekeerd om anderen hoop en inspiratie te bieden.
Vanuit dit opzicht is dit boek een aanrader. Maar toch wil ik de lezer waarschuwen. Het boek begint heel goed, Sandstrak kan schrijven, maar er zit enorm veel herhaling in, het kan ook niet anders omdat het onderwerp ook constante herhaling is - dwanggedrag. Daar moet je dus doorheen bijten.

Uitg. De Geus (2010) - 414 blz. | Oorspr. titel Mr Tourette och jag - vertaling Janny Middelbeek-Oortgiesen

Geen opmerkingen: